Osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą i wspólnicy spółek cywilnych oraz spółek jawnych mogą wybrać jedną z trzech form opodatkowania:
- skala podatkowa,
- podatek liniowy,
- ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.
Poniżej w skrócie opisujemy czym charakteryzuje się każda z nich i jakie są pomiędzy nimi różnice.
Skala podatkowa (inaczej zasady ogólne)
- Kwota wolna od podatku wynosi 30 000 zł rocznie
- Po przekroczeniu kwoty wolnej podatek liczony jest od dochodu (liczonego jako przychód – koszty uzyskania przychodu) według skali:
- 12% minus kwota zmniejszająca podatek 3600 zł – do kwoty 120 000 zł dochodu – a po jego przekroczeniu
- 10 800 zł + 32% od nadwyżki ponad kwotę 120 000 zł dochodu
- Poza podatkiem płacona jest składka zdrowotna w wysokości 9% dochodu, która nie może zostać odliczona
- Należy mieć na uwadze, że sumuje się wszystkie dochody opodatkowane na skali podatkowej (m.in. stosunek pracy, zlecenie, emeryturę czy wynagrodzenie członka zarządu, jeśli występują). Finalnie w rozliczeniu rocznym do sumy dochodów odnosi się zarówno kwota wolna, jak i próg podatkowy i łącznie liczony jest podatek
- Możliwe jest:
- Wspólne rozliczenie z małżonkiem,
- Skorzystanie z ulg podatkowych.
- Może wystąpić danina solidarnościowa, czyli dodatkowe 4% od nadwyżki ponad 1 mln dochodu
- Możliwe jest skorzystanie z IP-BOX
Podatek liniowy
- Brak kwoty wolnej od podatku.
- Podatek liczony jest od dochodu (liczonego jako przychód – koszty uzyskania przychodu) według jednolitej stawki 19%.
- Poza podatkiem płacona jest składka zdrowotna w wysokości 4,9% dochodu, która może zostać:
- Zaliczona do kosztów uzyskania przychodu, lub
- Odliczona od podstawy opodatkowania – maksymalnie do 11 600 zł rocznie (w 2024 r.)
- Dochody nie sumują się z innymi dochodami opodatkowanymi według innych form opodatkowania
- Brak możliwości:
- Wspólnego rozliczenia z małżonkiem
- Skorzystania z większości ulg podatkowych
- Może wystąpić danina solidarnościowa, czyli dodatkowe 4% od nadwyżki ponad 1 mln dochodu
- Możliwe jest skorzystanie z IP-BOX
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
- Brak kwoty wolnej od podatku.
- Podatek liczony jest od przychodu, który nie jest pomniejszany o koszty uzyskania przychodu, według jednej z przewidzianych stawek ryczałtu 17%, 15%, 14%, 12%, 10%, 8,5%, 5,5%, 3% i 2%. Stawki zależą od rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej i przypisanego kodu PKWiU (Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług). Klasyfikacji dokonuje podatnik samodzielnie.
- Składka zdrowotna jest również ryczałtowa i wynosi (w 2024 r.):
- do 60 000 zł przychodu – 419,46 zł miesięcznie (60% przeciętnego wynagrodzenia, czyli 4660,71 zł x 9%)
- 60 000 zł – 300 000 zł przychodu – 699,11 zł miesięcznie (100% przeciętnego wynagrodzenia, czyli 7767,85 zł x 9%)
- powyżej 300 000 zł przychodu – 1258,39 zł miesięcznie (180% przeciętnego wynagrodzenia, czyli 13982,13 zł x 9%)
50% zapłaconej składki zdrowotnej może zostać odliczone od przychodu
- Nie wszyscy mogą skorzystać z tej formy opodatkowania (ograniczenie dotyczy niektórych rodzajów działalności, np. aptek, handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych, limitu przychodów 2 mln euro bądź zmiany formy prowadzenia działalności na działalność z małżonkiem, np. z JDG na spółkę z małżonkiem itp.)
- Dochody nie sumują się z innymi dochodami opodatkowanymi według innych form opodatkowania
- Brak możliwości:
- Wspólnego rozliczenia z małżonkiem
- Skorzystania z większości ulg podatkowych
- Brak daniny solidarnościowej i IP-BOX