Podział przez wyodrębnienie jest stosunkowo nową formą prawną przeprowadzania reorganizacji krajowych. Został wprowadzony do porządku prawnego ustawą z dnia 16 sierpnia 2023 roku o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (która weszła w życie 15 września 2023 r.).
Nowy typ podziału polega na przeniesieniu części majątku spółki dzielonej na spółkę istniejącą lub nowo zawiązaną albo spółki za udziały lub akcje spółki albo spółek przejmujących lub nowo zawiązanych, które obejmuje spółka dzielona.
Zasadniczo podział przez wyodrębnienie, biorąc pod uwagę podstawowe zasady dotyczące podziałów (pełna sukcesja prawno – podatkowa), nie różni się od innych form reorganizacji. Kluczowa różnica polega na tym, że w wyniku tego podziału udziałów nie uzyskują wspólnicy spółki dzielonej, a sama spółka dzielona.
Opodatkowanie podziału przez wyodrębnienie
W związku z charakterem nowego instrumentu prawnego możliwość wystąpienia opodatkowania takiej transakcji należy rozpatrywać pod kątem ewentualnego opodatkowania po stronie spółki dzielonej oraz spółki przejmującej.
Jak wskazuje przepis ustawy, w spółce przejmującej lub nowo zawiązanej przychód stanowi (zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 8c ustawy o CIT) ustalona na dzień poprzedzający dzień łączenia lub podziału wartość rynkowa majątku przejmowanego lub dzielonego otrzymanego przez spółę przejmującą lub nowo zawiązaną w części przewyższającej wartość przyjętą dla celów podatkowych składników tego majątku, nie wyższą od wartości rynkowej tych składników, gdzie wartość tych składników:
– spółka przejmująca przyjęła dla celów podatkowych w wartości wynikającej z ksiąg dzielonego podmiotu oraz przypisała ją do działalności prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
W spółce dzielonej przychód stanowi wartość rynkowa składników majątkowych przeniesionych na spółki przejmujące lub nowo zawiązane ustalona na dzień poprzedzający dzień wyodrębnienia, przy czym art. 14 ust. 2 i 3 ustawy o CIT stosuje się odpowiednio (art. 12 ust. 1 pkt 9 ustawy o CIT).
Niemniej zarówno od strony spółki dzielonej jak i spółki przejmującej czy nowo zawiązanej istotnym elementem jest zasada kontynuacji i wymóg by zarówno majątek pozostający w dzielonym podmiocie jak i majątek przejmowany stanowiły zorganizowane części przedsiębiorstwa.
W przypadku spełnienia tego warunku podział przez wyodrębnienie będzie neutralny zarówno dla spółki dzielonej jak i spółki przejmującej.