I.          ODROCZENIE TERMINÓW PODATKÓW I DEKLARACJI DLA POWODZIAN

Odroczenie terminów płatności i składania zeznań/deklaracji niektórych podatków w zw. z powodzią

Od 19.09.2024 r. obowiązuje rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 19.09.2024 r. w sprawie przedłużenia niektórych terminów przewidzianych w przepisach prawa podatkowego w związku z powodzią we wrześniu 2024 r. (Dz.U. z 2024 r. poz. 1390), na mocy którego wydłużone zostały niektóre terminy płatności VAT, PIT i CIT, a także odroczone terminy złożenia deklaracji i zapłaty PCC oraz złożenia zeznań i zgłoszeń w podatku od spadków i darowizn.

Kogo dotyczą odroczone terminy? Jakie warunki musi spełniać podatnik/płatnik?

Warunki podmiotowe – podatnik/płatnik:

1. jest poszkodowanym w rozumieniu ustawy z dnia 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi (Dz. U. z 2024 r. poz. 654);
2. ma siedzibę, zarząd lub miejsce zamieszkania na terenie gminy poszkodowanej, o której mowa w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 16 września 2024 r. w sprawie wykazu gmin, w których są stosowane szczególne rozwiązania związane z usuwaniem skutków powodzi z września 2024 r., oraz rozwiązań stosowanych na ich terenie (Dz. U. z 2024 r., poz. 1371);
3. prowadzi działalność gospodarczą na terenie gminy, o której mowa w pkt 2.

Uwaga!

Przedłużone terminy w zakresie VAT, CIT i PIT mają zastosowanie do podatników/płatników, którzy łącznie spełniają wszystkie trzy ww. warunki. Z kolei w przypadku PCC i SiD podatnik musi spełnić tylko dwa pierwsze warunki.

Szczegółowe zestawienie wprowadzonych zmian:

PODATEK	TERMIN ZAPŁATY PODATKU	TERMIN ZŁOŻENIA ZGŁOSZENIA/ZEZNANIA/DEKLARACJI
PSiD	do 31.01.2025 r.
		złożenie zgłoszenia/zeznania podatkowego, jeżeli termin złożenia przypada w okresie 19.09.2024 r. – 31.10.2024 r.
PCC	do 31.01.2025 r.
	zapłata podatku, jeżeli termin przypada w okresie 19.09.2024 r. – 31.10.2024 r.	złożenie deklaracji, jeżeli termin złożenia przypada w okresie 19.09.2024 r. – 31.10.2024 r.
VAT	do 25.01.2025 r.
	zapłata podatku, jeżeli przypada w okresie 19.09.2024 r. do 31.12.2024 r.
	do 25.11.2024 r.
		deklaracji/ewidencji, informacji podsumowujących, jeżeli termin złożenia przypada w okresie 19.09.2024 r. do 31.10.2024 r.
	do 25.11.2024 r.
		złożenie ewidencji członkom grupy VAT, jeżeli termin złożenia przypada w okresie 19.09.2024 r. – 31.10.2024 r.
PIT	do 30.04.2025 r.	do 31.01.2025 r.
	zapłata zaliczek należnych za:miesiące od sierpnia do grudnia 2024 r. (zaliczki miesięczne),III i IV kwartał 2024 r. (zaliczki kwartalne);zapłata podatku od przychodu z budynków należnego za miesiące od sierpnia do grudnia 2024 r.;przekazanie zaliczek na podatek dochodowy i zryczałtowany podatek dochodowy pobranych od podatników przez płatników w okresie 01.08.2024 r. do 31.12.2024 r.;zapłata ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych należnych za:miesiące od sierpnia do grudnia 2024 r. (ryczałt miesięczny),III i IV kwartał 2024 r. (ryczałt kwartalny).	złożenie rocznych deklaracji w przypadku zaprzestania przez płatników prowadzenia działalności w okresie 19.09.2024 r. do 31.12.2024 r.
CIT	do 31.03.2025 r.	do 31.03.2025 r.
	zapłata zaliczek należnych za:miesiące od sierpnia do grudnia 2024 r. (zaliczki miesięczne),III i IV kwartał 2024 r. (zaliczki kwartalne);zapłata podatku od przychodu z budynków należnego za miesiące od sierpnia do grudnia 2024 r.;	złożenie zeznania o wysokości dochodu osiągniętego (straty poniesionej), jeżeli termin przypada w okresie od dnia 19.09.2024 r. do 31.12.2024 r.;zapłata podatku, jeżeli termin zapłaty przypada w okresie 19.09.2024 r. do 31.12.2024 r.
	przedłużenie o 3 miesiące terminu zapłaty ryczałtu od dochodów spółek przypadający we wrześniu albo w październiku 2024 r.

W zakresie nieobjętym rozporządzeniem w sprawie przedłużenia niektórych terminów przewidzianych w przepisach prawa podatkowego w związku z powodzią we wrześniu 2024 r., każdy poszkodowany w powodzi podatnik może wystąpić o umorzenie zobowiązań podatkowych w trybie przewidzianym w Ordynacji podatkowej.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 654),
• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 19 września 2024 r. w sprawie przedłużenia niektórych terminów przewidzianych w przepisach prawa podatkowego w związku z powodzią we wrześniu 2024 r. (Dz. U. poz. 1390).
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 września 2024 r. w sprawie wykazu gmin, w których są stosowane szczególne rozwiązania związane z usuwaniem skutków powodzi z września 2024 r., oraz rozwiązań stosowanych na ich terenie (Dz. U. poz. 1371).

     II.          KASY FISKALNE

Przedłużenie terminów – do 30 dni – w związku z wystąpieniem powodzi przysługuje podatnikom używającym kas, którzy łącznie spełniają następujące warunki:

1) są poszkodowanymi w rozumieniu ustawy z dnia 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi (Dz. U. z 2024 r. poz. 654), zwanej dalej „ustawą o szczególnych rozwiązaniach”;

2) mają siedzibę, zarząd lub miejsce zamieszkania na terenie gminy określonej w przepisach wydanych na podstawie art. 1 ust. 2 ustawy o szczególnych rozwiązaniach;

3) prowadzą działalność gospodarczą na terenie gminy, o której mowa w pkt 2.

Przedłużenie terminów w związku z wystąpieniem powodzi stosuje się do terminów upływających w okresie od dnia wejścia w życie przepisów do końca miesiąca następującego po miesiącu, w którym weszły w życie.

PRZEDŁUŻENIE TERMINÓW W ZWIĄZKU Z WYSTĄPIENIEM POWODZI DO 30 DNI OD DNIA ZAISTNIENIA ZDARZEŃ OKREŚLONYCH W PRZEPISACH.

O jakich zdarzeniach mowa?

1. Powiadomienie podmiotu prowadzącego serwis główny w przypadku dokonania zmiany podmiotu prowadzącego serwis przez podatnika używającego kasy (§ 9 ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie kas rejestrujących).

2. Powiadomienie naczelnika urzędu skarbowego w przypadku utraty kasy przez podatnika. Termin liczony jest od powzięcia informacji o utracie (§ 10 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie kas rejestrujących).

3. Złożenie przez podatnika do właściwego naczelnika urzędu skarbowego, w celu otrzymania numeru ewidencyjnego, zgłoszenia danych dotyczących kasy. Termin liczony jest od dnia dokonania fiskalizacji (§ 22 ust. 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie kas rejestrujących).

4. W przypadku wystąpienia okoliczności skutkujących zmianą właściwego dla podatnika naczelnika urzędu skarbowego – złożenie przez podatnika zgłoszenia danych dotyczących kasy do właściwego po zmianie naczelnika urzędu skarbowego w celu zarejestrowania w prowadzonej przez naczelnika urzędu skarbowego ewidencji kasy pod dotychczasowym numerem ewidencyjnym. Termin liczony jest od dnia wystąpienia tych okoliczności (§ 23 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie kas rejestrujących).

5. Złożenie przez podatnika do właściwego naczelnika urzędu skarbowego aktualizacji zgłoszenia danych dotyczących kasy z powodu zmiany miejsca używania kasy. Termin liczony jest od dnia zmiany miejsca używania kasy (§ 23 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie kas rejestrujących).

6. Złożenie przez podatnika do właściwego naczelnika urzędu skarbowego aktualizacji zgłoszenia danych dotyczących kasy – po wymianie pamięci fiskalnej. Termin liczony jest od dnia dokonania fiskalizacji (§ 24 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie kas rejestrujących).

7. W przypadku zakończenia używania kas on-line z powodu zakończenia działalności gospodarczej lub pracy tych kas w trybie fiskalnym, złożenie przez podatnika protokołu z odczytu zawartości pamięci fiskalnej kasy wraz z załączonym raportem fiskalnym rozliczeniowym lub łącznym raportem fiskalnym rozliczeniowym, do właściwego dla podatnika naczelnika urzędu skarbowego. Termin liczony jest od dnia sporządzenia ww. protokołu i raportu (§ 31 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie kas rejestrujących).

8. Sporządzenie i złożenie przez podatnika do właściwego naczelnika urzędu skarbowego wniosku o wyrejestrowanie kasy z ewidencji kas – w przypadku zakończenia używania kasy on-line. Termin liczony jest od dnia otrzymania kopii protokołu (§ 32 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie kas rejestrujących).

9. Złożenie przez podatnika protokołu z odczytu zawartości pamięci fiskalnej wraz z załączonym raportem fiskalnym rozliczeniowym do właściwego dla podatnika naczelnika urzędu skarbowego – w przypadku zakończenia używania kasy z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii z powodu zakończenia działalności gospodarczej lub pracy tych kas w trybie fiskalnym. Termin liczony jest od dnia sporządzenia ww. protokołu i raportu (§ 34 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie kas rejestrujących).

10. Sporządzenie i złożenie przez podatnika do właściwego naczelnika urzędu skarbowego wniosku o wyrejestrowanie kasy z ewidencji kas – w przypadku zakończenia używania kasy z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii. Termin liczony jest od dnia otrzymania kopii protokołu (§ 35 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie kas rejestrujących).

11. W przypadku wystąpienia klęski żywiołowej, na skutek powodzi termin obowiązkowego przeglądu technicznego, przedłuża się o 30 dni (§54a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie kas rejestrujących).

12. Powiadomienie przez podatnika właściwego naczelnika urzędu skarbowego w przypadku awarii kasy związanej z wystąpieniem błędu weryfikacji danych w bazie danych kasy. Powiadomienie powinno odbyć się niezwłocznie. Termin liczony jest od stwierdzenia awarii (§ 12 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie kas rejestrujących mających postać oprogramowania).

13. Powiadomienie przez podatnika właściwego naczelnika urzędu skarbowego – w  przypadku utraty kasy. Powiadomienie powinno odbyć się niezwłocznie. Termin liczony jest od powzięcia informacji o utracie (§ 12 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie kas rejestrujących mających postać oprogramowania).

14. Sporządzenie i złożenie przez podatnika do właściwego naczelnika urzędu skarbowego wniosku o wyrejestrowanie kasy z ewidencji kas wraz z raportem – w przypadku zakończenia używania kas z powodu zakończenia działalności gospodarczej lub pracy tych kas w trybie fiskalnym. Termin liczony jest od dnia wystawienia raportu (§ 19 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie kas rejestrujących mających postać oprogramowania).

Podstawa prawna:

• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie kas rejestrujących (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1625 z późn. zm.),
• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26 maja 2020 r. w sprawie kas rejestrujących mających postać oprogramowania (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1849 z późn. zm.),
• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 27 września 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie kas rejestrujących (Dz. U. poz. 1434),
• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 27 września 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie kas rejestrujących mających postać oprogramowania (Dz. U. poz. 1433).

   III.          SPECUSTAWA POWODZIOWA I JEJ NOWELIZACJA

• Ustawa z dnia 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 654) – dalej jako: „Specustawa”
• Ustawa z dnia 1 października 2024 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi oraz niektórych innych ustaw (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 1473) – dalej jako: „Nowelizacja”
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 września 2024 r. w sprawie wykazu gmin, w których są stosowane szczególne rozwiązania związane z usuwaniem skutków powodzi z września 2024 r., oraz rozwiązań stosowanych na ich terenie (t.j. Dz. U. z 2024 poz. 1371 ze zm.) – dalej jako „Rozporządzenie RM”

  Ulgi i zwolnienia podatkowe

1. Utrata dokumentów niezbędnych do ustalenia świadczeń z tytułu ubezpieczeń społecznych, świadczeń dla osób niepełnosprawnych lub zaopatrzenia emerytalnego (art. 9 Specustawy zmieniony przez art. 1 pkt 7) Nowelizacji)

W przypadku zniszczenia na skutek powodzi dokumentów niezbędnych do ustalenia świadczeń z tytułu ubezpieczeń społecznych, świadczeń dla osób niepełnosprawnych lub zaopatrzenia emerytalnego przyjmuje się:

1. wszelkie dokumenty oraz zeznania świadków pozwalające na udowodnienie okresów zatrudnienia (ubezpieczenia) oraz czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby, macierzyństwa lub sprawowania opieki;
2. wszelkie dokumenty pozwalające na udowodnienie wysokości ich podstawy wymiaru;
3. wszelkie dokumenty pozwalające na udowodnienie niepełnosprawności albo stopnia niepełnosprawności, a także wszelkie dokumenty pozwalające na ustalenie poziomu potrzeby wsparcia dla potrzeb świadczenia wspierającego, o którym mowa w ustawie z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym (Dz. U. poz. 1429 i 2760).

2. Zasady biegu terminów dotyczących czynności stron w postępowaniach podatkowych, administracyjnych i sądowo-administracyjnych (art. 9a Specustawy dodany przez art. 1 pkt 8 Nowelizacji)

W stosunku do stron postępowań, zamieszkujących lub mających siedzibę na obszarze wskazanym w Rozporządzeniu RM będących poszkodowanymi, terminy dotyczące czynności stron w postępowaniach podatkowych, administracyjnych i sądowoadministracyjnych nie rozpoczynają się, a rozpoczęte ulegają zawieszeniu na okres wskazany w tych przepisach i odpowiednio rozpoczynają swój bieg albo po okresie zawieszenia biegną dalej po upływie 14 dni od daty wskazanej w tych przepisach.

Powyższe stosuje się również odpowiednio do kontroli podatkowej i kontroli celno skarbowej.

3. Zwolnienie od opłaty skarbowej (art. 29 pkt 1 Specustawy)

W okresie wskazanym w Rozporządzeniu RM zwalnia się od opłaty skarbowej dokonanie czynności urzędowej, wydanie zaświadczenia lub zezwolenia (pozwolenia, koncesji) oraz złożenie dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury albo jego odpisu, wypisu lub kopii, w sprawach związanych z usuwaniem skutków powodzi – dokonanych/złożonych/wydanych do 15 września 2025 r.

4. Zwolnienie z PIT (art. 30 ust. 1 Specustawy zmieniony przez art. 1 pkt 24 lit. b Nowelizacji)

Zwalnia się od podatku dochodowego:

1. dochody (przychody) poszkodowanego otrzymane na usuwanie skutków powodzi z tytułu:
   1. nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń,
   1. darowizn, do których nie ma zastosowania ustawa o podatku od spadków i darowizn,
   1. przychody poszkodowanego otrzymane
2. na podstawie art. 10-12 tej ustawy tj.:
3. pomoc dla poszkodowanych pracowników ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych,
4. pomoc ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych,
5. pomoc ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych,
6. na podstawie art. 17-19 tej ustawy tj.:
7. umorzenie pożyczki na sfinansowanie kosztów szkolenia,
8. umorzenie refundacji na wyposażenie lub doposażenie stanowisk pracy lub środków na podjęcie działalności gospodarczej,
9. przyznanie prawa do świadczenia w wysokości zasiłku dla bezrobotnych.

Wydatków i kosztów bezpośrednio sfinansowanych z tych przychodów nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

• przychody otrzymane na podstawie art. 23 (dot. nieoprocentowanych pożyczek z FGŚP),
  • dochody kredytobiorców z tytułu otrzymanego wsparcia finansowego, o którym mowa w art. 26a ust. 1.

Zwolnienie stosuje się do dnia 31 grudnia 2025 r.

5. Zwolnienie z podatku od spadków i darowizn (art. 30 ust. 2 Specustawy)

Zwalnia się od podatku od spadków i darowizn darowizny, jeżeli do dnia 31 grudnia roku następującego po roku, w którym wystąpiła powódź, zostaną przeznaczone przez obdarowanego na usunięcie skutków powodzi.

6. Odpisy amortyzacyjne od ŚT, których dotyczą pkt 2 i 3 (art. 30 ust. 3 Specustawy)

Do środków trwałych, których dotyczą pkt 2 i pkt 3, nie stosuje się wyłączenia w zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych (dot. – art. 23 ust. 1 pkt 45 i pkt 45a lit. a ustawy o PIT oraz art. 16 ust. 1 pkt 48 i pkt 63 lit. a ustawy o CIT).

7. Przerwa w prowadzeniu działalności gospodarczej opodatkowanej w formie karty podatkowej (art. 30 ust. 4 Specustawy)

W przypadku gdy przerwa w prowadzeniu działalności gospodarczej została spowodowana powodzią, podatnik zawiadamia właściwego naczelnika urzędu skarbowego o okresie przerwy, w dniu rozpoczęcia działalności po tej przerwie. Dzięki temu zawiadomieniu podatek za cały okres przerwy trwającej nieprzerwanie co najmniej 10 dni – w wysokości 1/30 miesięcznej należności za każdy dzień przerwy nie zostanie pobrany.

8. Minimalny podatek dochodowy a przychody z tytułu darowizn i innych ofiar na usuwanie skutków powodzi (art. 30a Specustawy dodany przez art. 1 pkt 25 Nowelizacji)

Dla celów obliczenia straty oraz udziału dochodów w przychodach, o których mowa w art. 24ca ust. 1 ustawy o CIT, nie uwzględnia się kosztów wytworzenia lub ceny nabycia rzeczy podlegających zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów z tytułu darowizn i ofiar wszelkiego rodzaju przekazanych na uulgi suwanie skutków powodzi.

Powyższe stosuje się do dnia 31 grudnia roku następującego po roku, w którym wystąpiła powódź.

9. Odpisy amortyzacyjne od ŚT / WNiP  oddanych do nieodpłatnego używania (art. 31 Specustawy)

W przypadku oddania poszkodowanemu do nieodpłatnego używania środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, do dnia 31 grudnia roku następującego po roku, w którym wystąpiła powódź, nie stosuje się przepisów art. 23 ust. 1 pkt 45a lit. c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych i art. 16 ust. 1 pkt 63 lit. c ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, tj. nie stosuje się przepisów traktujących o tym, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych oddanych do nieodpłatnego używania – za miesiące, w których składniki te były oddane do nieodpłatnego używania.

10. Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych (art. 32 Specustawy)

Udzielanie ulg w spłacie zobowiązań podatkowych, o których mowa w art. 67a i art. 67b § 1 pkt 3 lit. a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa, przedsiębiorcom prowadzącym działalność gospodarczą na obszarze gmin lub miejscowości określonych w Rozporządzeniu RM następuje na wniosek przedsiębiorcy złożony w terminie do dnia 31 grudnia roku następującego po roku, w którym wystąpiła powódź.

Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych tj.:

• odroczenie terminu płatności podatku,
• rozłożenie zapłaty podatku na raty,
• umorzenie zaległości podatkowej na wniosek podatnika,
• ulga na wniosek podatnika prowadzącego działalność gospodarczą stanowiąca pomoc publiczną udzielaną w celu naprawienia szkód wyrządzonych przez klęski żywiołowe lub inne nadzwyczajne zdarzenia.

11. Świadczenia niewliczane do dochodu (art. 33 ust. 1 Specustawy)

Świadczeń uzyskanych w związku z powodzią nie wlicza się do dochodu, od wysokości którego odrębne przepisy uzależniają uzyskanie świadczeń o charakterze socjalnym, ulg, dodatków i zwolnień, w tym z zakresu:

1. pomocy społecznej;
2. świadczeń rodzinnych;
3. dodatków mieszkaniowych;
4. stypendiów i pomocy materialnej dla uczniów;

4a) stypendiów i zapomóg otrzymywanych przez studentów na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2023 r. poz. 742, z późn. zm.);

• świadczeń z funduszu alimentacyjnego.

12. Świadczenia niewliczane do dochodu – status bezrobotnego (art. 33 ust. 2 Specustawy)

Świadczeń uzyskanych w związku z powodzią nie wlicza się do przychodu w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, od wysokości którego uzależniona jest możliwość uzyskania statusu bezrobotnego.

13. Świadczenia niewliczane do dochodu –  gospodarstwo rolne (art. 33 ust. 3 Specustawy)

Jeżeli zalaniu na skutek powodzi uległo co najmniej 30% powierzchni gospodarstwa rolnego w okresie wskazanym w Rozporządzeniu RM, przy ustalaniu prawa do świadczeń z pomocy społecznej lub prawa do innych świadczeń lub form wsparcia przyznawanych na podstawie dochodu, o którym mowa w art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2024 r. poz. 323 i 858), lub w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, nie wlicza się do dochodu z gospodarstwa rolnego powierzchni gospodarstwa rolnego, która uległa zalaniu na skutek powodzi.

14. Składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne należne za okres powodzi (art. 36 Specustawy)

Składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne oraz inne składki, do poboru których jest obowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych, należne za okres wskazany w Rozporządzeniu RM, opłacone przez poszkodowanego będącego płatnikiem tych składek w terminie wskazanym w Rozporządzeniu RM, uważa się za opłacone w terminie.

W przypadku niedotrzymania ww. terminu odsetki za zwłokę będą naliczane, poczynając od dnia następującego po upływie terminu określonego w przepisach Rozporządzenia RM.

Podatek od spadków i darowizn (art. 3 Nowelizacji)

Art. 3 pkt 10 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2024 r. poz. 596):

Podatkowi nie podlega nabycie przez nauczycieli laptopów, laptopów przeglądarkowych oraz bony na zakup laptopów lub laptopów przeglądarkowych otrzymanych w ramach wsparcia, o którym mowa w ustawie z dnia 7 lipca 2023 r. o wsparciu rozwoju kompetencji cyfrowych nauczycieli (Dz. U. poz. 1369 oraz z 2024 r. poz. 1473).”.

VAT (art. 12 Nowelizacji)

Art. 111 ust. 5c ustawy o VAT dodany przez art. 12 pkt 1 Nowelizacji

W przypadku wystąpienia klęski żywiołowej na skutek powodzi podatnikom, u których powstał obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących i którzy zakupili kasę rejestrującą, w miejsce kasy utraconej lub trwale uszkodzonej w wyniku tej klęski żywiołowej, może przysługiwać odliczenie od podatku należnego lub zwrot wydatków poniesionych na jej zakup. Przepisy ust. 4–5b i 6 stosuje się odpowiednio.

  Wybrane wsparcia finansowe

1. Zasiłek powodziowy (art. 5 Specustawy)

Rodzina lub osoba samotnie gospodarująca, w rozumieniu ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2023 r. poz. 901, 1693, 1938 i 2760), poszkodowana w wyniku wystąpienia powodzi, w celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej może otrzymać jednorazowy zasiłek powodziowy w kwocie do 2 tys. zł.

Zasiłek jest przyznawany niezależnie od dochodów rodziny lub osoby samotnie gospodarującej, w rozumieniu ustawy o pomocy społecznej, i co do zasady nie podlega zwrotowi, jednakże organ wypłacający zasiłek po jego wypłacie dokonuje weryfikacji prawdziwości danych zawartych we wniosku. Jeżeli w wyniku weryfikacji ustalono, że rodzina lub osoba samotnie gospodarująca, która otrzymała zasiłek, nie poniosła szkody w wyniku wystąpienia powodzi, organ wypłacający zasiłek wydaje decyzję o jego zwrocie, określając termin jego zwrotu nie krótszy niż 7 dni. Do zwrotu zasiłku stosuje się przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji w zakresie egzekucji obowiązków o charakterze pieniężnym.

Zasiłek jest przyznawany na wniosek rodziny lub osoby samotnie gospodarującej, złożony w terminie określonym w Rozporządzeniu RM do wójta (burmistrza, prezydenta miasta) gminy, na terenie której wnioskodawca poniósł szkodę w wyniku powodzi, albo gminy sąsiadującej, na terenie której przebywa w wyniku przeprowadzenia ewakuacji albo konieczności opuszczenia zagrożonego miejsca zamieszkania.

Dalsze szczegóły reguluje Specustawa.

2.  Zasiłek losowy (art. 5d Specustawy dodany przez art. 1 pkt 3 Nowelizacji)

W celu zaspokojenia potrzeb edukacyjnych dziecka realizującego obowiązkowe roczne przygotowanie przedszkolne lub ucznia uczęszczającego do szkoły wszystkich typów, kształcącego się w tej szkole w formie dziennej, poszkodowanych w wyniku wystąpienia powodzi, może zostać przyznany jednorazowy zasiłek losowy na cele edukacyjne w kwocie 1 tys. zł. 

Zasiłek losowy jest przyznawany niezależnie od dochodów rodziny lub osoby samotnie gospodarującej, w rozumieniu ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, i co do zasady nie podlega zwrotowi, jednakże organ wypłacający zasiłek losowy po jego wypłacie dokonuje weryfikacji prawdziwości danych zawartych we wniosku. Jeżeli w wyniku weryfikacji ustalono, że rodzina lub osoba samotnie gospodarująca, która otrzymała zasiłek losowy, nie poniosły szkody w wyniku wystąpienia powodzi, organ wypłacający zasiłek losowy wydaje decyzję o jego zwrocie, określając termin zwrotu nie krótszy niż 7 dni. Do zwrotu zasiłku losowego stosuje się przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji w zakresie egzekucji obowiązków o charakterze pieniężnym.

Zasiłek losowy jest przyznawany na wniosek rodziców dziecka lub ucznia, jego opiekunów prawnych, rodziców zastępczych, osób prowadzących rodzinny dom dziecka, opiekunów faktycznych w rozumieniu ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2024 r. poz. 421 i 858) albo pełnoletniego ucznia albo na wniosek innej osoby za zgodą rodziców dziecka lub ucznia, opiekunów prawnych, rodziców zastępczych, osób prowadzących rodzinny dom dziecka, opiekunów faktycznych w rozumieniu ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci albo pełnoletniego ucznia, złożony w terminie określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 1 ust. 2 do wójta (burmistrza, prezydenta miasta) gminy, na terenie której wnioskodawca poniósł szkodę w wyniku powodzi, albo gminy sąsiadującej, na terenie której przebywa w wyniku przeprowadzenia ewakuacji albo konieczności opuszczenia zagrożonego miejsca zamieszkania.

Dalsze szczegóły reguluje Specustawa.

3. Dodatkowy zasiłek opiekuńczy (art. 5e Specustawy dodany przez art. 1 pkt 3 Nowelizacji)

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy przysługuje:

• W przypadku zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola, szkoły lub innej placówki, do których uczęszcza dziecko, albo niemożności sprawowania opieki przez nianię lub dziennego opiekuna na terenie gmin wskazanych w przepisach wydanych na podstawie art. 1 ust. 2 z powodu powodzi, ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności do ukończenia 18 lat albo dzieckiem z orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego lub orzeczeniem o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych.

• W przypadku zamknięcia szkoły, specjalnego ośrodka szkolno-wychowawczego, specjalnego ośrodka wychowawczego, młodzieżowego ośrodka socjoterapii, ośrodka rewalidacyjno-wychowawczego, ośrodka wsparcia, warsztatu terapii zajęciowej lub innej placówki pobytu dziennego o podobnym charakterze na terenie gmin wskazanych w przepisach wydanych na podstawie art. 1 ust. 2, do których uczęszcza dorosła osoba niepełnosprawna lub zagrożona niedostosowaniem społecznym, z powodu powodzi, ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dorosłą osobą niepełnosprawną lub zagrożoną niedostosowaniem społecznym.

• W przypadku zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola, szkoły lub innej placówki, do których uczęszcza dziecko, albo niemożności sprawowania opieki przez nianię lub dziennego opiekuna z powodu powodzi na terenie gmin wskazanych w przepisach wydanych na podstawie art. 1 ust. 2, ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem, o którym mowa w art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2023 r. poz. 2780).

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy przysługuje przez okres zamknięcia z powodu powodzi ww. placówek lub przez okres niemożności sprawowania opieki z powodu powodzi przez nianię lub dziennego opiekuna, jeżeli dziecko albo dorosła osoba niepełnosprawna lub zagrożona niedostosowaniem społecznym nie uczęszcza do innej placówki.

• Zasiłki – zwolnienie z PIT

Art. 30 ust. 1 pkt 1) lit. a) Specustawy

Zwalnia się od podatku dochodowego dochody (przychody) poszkodowanego otrzymane na usuwanie skutków powodzi z tytułu nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń.

4. Świadczenie interwencyjne (art. 22a Specustawy dodany przez art. 1 pkt 15 Nowelizacji)

Poszkodowanemu w wyniku wystąpienia powodzi będącemu przedsiębiorcą w rozumieniu art. 4 ust. 1 lub 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, który prowadził działalność gospodarczą na dzień wydania Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 września 2024 r. w sprawie wykazu gmin, w których są stosowane szczególne rozwiązania związane z usuwaniem skutków powodzi z września 2024 r., oraz rozwiązań stosowanych na ich terenie, może być w związku z tą powodzią przyznane jednorazowo świadczenie interwencyjne na wsparcie dalszego prowadzenia działalności gospodarczej, zwane dalej „świadczeniem interwencyjnym”.

Świadczenie interwencyjne może być przyznane wyłącznie przedsiębiorcy, który:

1. poniósł szkodę polegającą na utracie, uszkodzeniu lub zniszczeniu, bezpośrednio w wyniku powodzi, składników materialnych przedsiębiorstwa niezbędnych do dalszego prowadzenia działalności gospodarczej oraz
   1. zobowiąże się do prowadzenia działalności gospodarczej przez co najmniej 6 miesięcy od dnia otrzymania świadczenia interwencyjnego, oraz
   1. zobowiąże się do utrzymania poziomu zatrudnienia przez okres 6 miesięcy od dnia wydania rozporządzenia, o którym mowa w art. 1 ust. 2.

Przez utrzymanie poziomu zatrudnienia rozumie się utrzymanie liczby ubezpieczonych zgłoszonych do dobrowolnych ubezpieczeń społecznych, obowiązkowych ubezpieczeń społecznych oraz wyłącznie ubezpieczenia zdrowotnego.

5. Nieoprocentowane pożyczki z FGŚP (art.  23 Specustawy)

W przypadku braku środków na wypłatę pracownikom wynagrodzenia przysługującego za:

1. czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy w przypadku, o którym mowa w art. 8,
2. czas niewykonywania pracy, jeżeli pracownik był gotów do jej wykonywania, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy, które zostały bezpośrednio spowodowane powodzią,
3. wykonaną pracę, polegającą na ochronie zakładu pracy przed powodzią lub na usuwaniu skutków powodzi, mającą na celu utrzymanie lub przywrócenie prowadzenia przez pracodawcę działalności gospodarczej

– pracodawca, który na skutek powodzi przejściowo zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej lub istotnie ograniczył jej prowadzenie, może złożyć do właściwego marszałka województwa wniosek o udzielenie nieoprocentowanej pożyczki z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

• Umorzenie pożyczki (art. 23 ust. 6 Specustawy)

Pracodawca może ubiegać się po dniu 31 grudnia roku następującego po roku wystąpienia powodzi o umorzenie pożyczki w całości lub w części na wniosek złożony do marszałka województwa. Pożyczka może zostać umorzona przez ministra właściwego do spraw pracy będącego dysponentem Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, zwanego dalej „dysponentem Funduszu”, jeżeli:

1. pracodawca wykaże, że na skutek powodzi nastąpiło u niego pogorszenie warunków prowadzenia działalności gospodarczej, a w szczególności:

a) spadek obrotów gospodarczych, rozumianych jako sprzedaż lub zmniejszenie zamówień na usługi lub dostawy wytwarzanych towarów, w ciągu kolejnych 6 miesięcy w okresie od dnia otrzymania pożyczki do dnia złożenia wniosku o umorzenie w porównaniu z analogicznymi kolejnymi miesiącami w ciągu ostatnich dwóch lat lub

b) straty w środkach trwałych, które ograniczyły możliwość prowadzenia działalności gospodarczej w porównaniu z okresem sprzed powodzi;

• w postępowaniu egzekucyjnym stwierdzono, że przedsiębiorca, który pobrał pożyczkę, nie posiada majątku, z którego można dochodzić należności;
• zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że w postępowaniu egzekucyjnym nie odzyska się kwoty spłaty pożyczki przewyższającej wydatki egzekucyjne.

Dalsze szczegóły dot. pożyczki określa Specustawa.

• Zwolnienie z PIT

Art. 30 ust. 1 pkt 3) Specustawy

Zwalnia się od podatku dochodowego przychody otrzymane na podstawie art. 23.

6. Wsparcie poszkodowanych w zakresie spłaty kredytów mieszkaniowych (art.  26a Specustawy dodany przez art. 1 pkt 19) Nowelizacji)

Poszkodowanemu:

1. będącemu kredytobiorcą w rozumieniu ustawy z dnia 9 października 2015 r. o wsparciu kredytobiorców, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy i znajdują się w trudnej sytuacji finansowej (Dz. U. z 2024 r. poz. 1385), zwanej dalej „ustawą o wsparciu kredytobiorców”, oraz
2. którego dom jednorodzinny lub lokal mieszkalny, których dotyczy kredyt mieszkaniowy w rozumieniu ustawy o wsparciu kredytobiorców, zostały uszkodzone lub zniszczone na skutek powodzi, oraz który utracił, chociażby czasowo, możliwość korzystania z tego domu lub jego części lub tego lokalu albo
3. który całkowicie utracił źródło dochodu w wyniku powodzi oraz był zatrudniony lub prowadził działalność gospodarczą na obszarze gminy lub miejscowości wskazanej w przepisach wydanych na podstawie art. 1 ust. 2

– może zostać udzielone, na jego wniosek, wsparcie finansowe, z tym że do tego wsparcia przepisów art. 3 ust. 1 i art. 4 ustawy o wsparciu kredytobiorców nie stosuje się.

Wsparcie polega na przekazywaniu kredytodawcy przez Bank Gospodarstwa Krajowego z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców kwoty środków pieniężnych z przeznaczeniem na spłatę zobowiązań kredytobiorcy z tytułu kredytu mieszkaniowego, przez okres 12 miesięcy w przypadku kredytobiorcy, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, albo przez okres 3 miesięcy w przypadku kredytobiorcy, o którym mowa w ust. 1 pkt 3.

• Zwolnienie z PIT

Art. 30 ust. 1 pkt 4) Specustawy

Zwalnia się od podatku dochodowego dochody kredytobiorców z tytułu otrzymanego wsparcia finansowego, o którym mowa w art. 26a ust. 1.

7. Pożyczki dla przedsiębiorców (art. 41 Specustawy)

Przedsiębiorcy, o których mowa w art. 1 ust. 3, mogą ubiegać się o udzielenie pożyczki na usuwanie szkód w rzeczowych aktywach trwałych lub obrotowych powstałych w wyniku powodzi w miejscu faktycznego wykonywania działalności gospodarczej; przedsiębiorca może przeznaczyć pożyczkę także na usuwanie szkód w środkach trwałych oddanych mu do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze.

Pożyczka może być przeznaczona także na remont lub przystosowanie do prowadzenia działalności gospodarczej innego lokalu lub budynku, w sytuacji, gdy usuwanie szkód w dotychczasowym miejscu jej prowadzenia wiązałoby się ze zwiększonym ryzykiem powtórnego zniszczenia przez powódź w przyszłości.

O udzielenie pożyczki ubiegać się może przedsiębiorca, który w czasie wystąpienia powodzi:

1) wykonywał działalność gospodarczą na obszarze gmin lub miejscowości określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 1 ust. 2;

2) zatrudniał nie więcej niż 50 pracowników.

O udzielenie pożyczki ubiegać się może również przedsiębiorca, który zawiesił wykonywanie działalności gospodarczej.

• Umorzenie pożyczki (art.  47 Specustawy)

Pożyczka wykorzystana i rozliczona zgodnie z art. 41 ust. 2 i art. 46, podlega umorzeniu z dniem złożenia do funduszu pożyczkowego rozliczenia, o którym mowa w art. 46 ust. 1.

• Zwolnienie pożyczki z opodatkowania (art. 57 Specustawy)

Zwalnia się od podatku dochodowego:

1) kwoty pożyczek umorzonych zgodnie z art. 47 ust. 1-3;

2) dotacje, o których mowa w art. 42 ust. 2, otrzymane przez fundusze pożyczkowe.

Do zwolnienia, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, przepisy art. 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 5 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych stosuje się odpowiednio.

   IV.          ODSZKODOWANIA – USTAWA O PIT I USTAWA O CIT

OSOBY FIZYCZNE

Odszkodowania za mienie zniszczone w powodzi są wolne od podatku dochodowego w przypadku osób fizycznych.

PRZEDSIĘBIORCY

Jednakże dla przedsiębiorcy otrzymane od firmy ubezpieczeniowej odszkodowanie stanowi przychód z działalności gospodarczej. Wyjątek w tym zakresie stanowi zwolnienie dotyczące odszkodowań za szkody w środku trwałym (z wyłączeniem samochodu osobowego), w części wydatkowanej na remont albo na zakup (lub na wytworzenie) nowego środka trwałego.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 14 ust. 2 pkt 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem z działalności gospodarczej są również otrzymane odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej. W przypadku odszkodowań za straty w środkach obrotowych przychód powstaje w dacie jego otrzymania zgodnie z art. 14 ust. 1i ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zwolnienie na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 54a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Wolne od podatku dochodowego są odszkodowania za szkody w środku trwałym, z wyłączeniem samochodu osobowego, w części wydatkowanej w roku podatkowym lub w roku bezpośrednio po nim następującym na remont tego środka trwałego albo na zakup lub na wytworzenie we własnym zakresie środka trwałego zaliczonego zgodnie z Klasyfikacją do tego samego rodzaju co środek trwały, z którym związana była taka szkoda, przy czym przepis art. 16 ust. 1 pkt 48 stosuje się odpowiednio;

• Jeżeli przedsiębiorca zdecyduje się na zakup (lub wytworzenie) nowego środka trwałego, to taki składnik majątku musi być zaliczany do tego samego rodzaju Klasyfikacji Środków Trwałych, co ten zniszczony.
• Warunkiem jest też wykorzystanie otrzymanych pieniędzy w określonym terminie, tj. w danym roku podatkowym lub bezpośrednio po nim następującym.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 654),
• Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 776),
• Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2805 z późn. zm.).
• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 19 września 2024 r. w sprawie przedłużenia niektórych terminów przewidzianych w przepisach prawa podatkowego w związku z powodzią we wrześniu 2024 r. (Dz. U. poz. 1390).
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 września 2024 r. w sprawie wykazu gmin, w których są stosowane szczególne rozwiązania związane z usuwaniem skutków powodzi z września 2024 r., oraz rozwiązań stosowanych na ich terenie (Dz. U. poz. 1371),
• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie kas rejestrujących (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1625 z późn. zm.).
• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26 maja 2020 r. w sprawie kas rejestrujących mających postać oprogramowania (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1849 z późn. zm.).
• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 27 września 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie kas rejestrujących (Dz. U. poz. 1434).
• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 27 września 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie kas rejestrujących mających postać oprogramowania (Dz. U. poz. 1433).

     V.          OBNIŻONA STAWKA 0% VAT

  towary dostarczane i usługi świadczone bez wynagrodzenia związane z pomocą poszkodowanym

Od dnia 18 września 2024 r. obowiązuje rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 września 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie obniżonych stawek podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2024 r., poz. 1381), wprowadzające stawkę VAT 0% na towary dostarczane i usługi świadczone bez wynagrodzenia związane z pomocą poszkodowanym.

Przypominamy, że stawka 0% ma zastosowanie w 2 okresach:

1.         od 12 września 2024 r. do dnia wejścia w życie rozporządzenia;

2.         od wejścia w życie rozporządzenia do 31 grudnia 2024 r.

o ile zostaną spełnione określone niżej warunki.

Obniżona stawka 0% VAT ma zastosowanie:

1. w przypadku nieodpłatnych dostaw towarów i nieodpłatnego świadczenia usług, które co do zasady uznawane są za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów i świadczenie usług (art. 7 ust. 2 pkt 2 oraz art. 8 ust. 2 ustawy o VAT – czyli np. do tych towarów, od których przysługiwało prawo do odliczenia VAT).

2. do opisanych wyżej nieodpłatnych dostaw towarów oraz nieodpłatnych usług na:

2.1. cele związane z pomocą osobom poszkodowanym wskutek intensywnych opadów atmosferycznych lub powodzi we wrześniu 2024 r.

2.2. rzecz ściśle określonych odbiorców:

a) organizacji pożytku publicznego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie;

b) jednostek samorządu terytorialnego (gmina, powiat, województwo – reprezentant tego podmiotu);

c) podmiotów leczniczych w rozumieniu art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2024 r. poz. 799);

d) Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych.

3. pod warunkiem zawarcia pisemnej umowy pomiędzy podatnikiem dostarczającym ww. towary lub świadczącym ww. usługi oraz ww. podmiotem wymienionym w pkt. 2.2. a) – d), z której wynikać będzie, że dostarczane towary lub świadczone usługi będą wykorzystane na cele związane z pomocą osobom poszkodowanym wskutek intensywnych opadów atmosferycznych lub powodzi we wrześniu 2024 r.

Warunek zawarcia pisemnej umowy będzie spełniony dla dostaw towarów i usług poprzedzających wejście w życie rozporządzenia, o ile podatnik i określony rozporządzeniem podmiot, na rzecz którego dokonywana jest dostawa towarów lub świadczenie usług, potwierdzą na piśmie dokonanie dostawy towarów lub wykonanie usługi na cele związane z pomocą osobom poszkodowanym wskutek intensywnych opadów atmosferycznych lub powodzi we wrześniu 2024 r.

  darowizny materiałów budowlanych

W dniu 24 września 2024 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23 września 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie obniżonych stawek podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2024 r., poz. 1399), którym wprowadzony został zerowy VAT do nieodpłatnych dostaw materiałów budowlanych na rzecz poszkodowanych w wyniku intensywnych opadów atmosferycznych i powodzi, które miały miejsce we wrześniu 2024 r.

Obniżona stawka 0% VAT może być stosowana do nieodpłatnych dostaw towarów tzw. zrównanych ze sprzedażą opodatkowaną, na podstawie art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT, których przedmiotem są materiały budowlane, dokonywanej wyłącznie na rzecz ściśle określonych podmiotów, tj.:

1)           osób fizycznych,

2)           podmiotów prowadzących działalność edukacyjną, kulturalną, w zakresie ochrony zdrowia, opieki społecznej, opieki nad dziećmi, młodzieżą oraz osobami w podeszłym wieku, jak również w zakresie zbiorowego zakwaterowania uczniów i studentów

– posiadających prawo dysponowania nieruchomością na cele budowlane w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane:

a)           w której w wyniku działania intensywnych opadów atmosferycznych lub powodzi we wrześniu 2024 r., powstała szkoda, i

b)           która jest położona na terenie gminy określonej w przepisach wydanych na podstawie art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi (Dz. U. z 2024 r. poz. 654).

UWAGA!

Zastosowanie ww. preferencji jest możliwe pod następującymi warunkami:

1)           zawarcie pisemnej umowy darowizny pomiędzy podatnikiem dokonującym dostawy materiałów budowlanych oraz osobą/podmiotem, na rzecz którego dostawa jest dokonywana,

2)           posiadanie przez podatnika dokonującego dostawy towarów:

a)           poświadczonej, za zgodność z oryginałem, przez pracownika socjalnego przeprowadzającego wywiad, kopii części VII, sporządzonej z pominięciem lit. A poz. 7-9 oraz lit. D, kwestionariusza rodzinnego wywiadu środowiskowego sporządzonego według wzoru określonego w załączniku nr 1 do rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 kwietnia 2021 r. w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego (Dz. U. poz. 893), z której wynika, że osoba, o której mowa w ust. 1 pkt 1, poniosła szkodę w nieruchomości,

b)           zaświadczenia wydanego przez właściwego wójta, burmistrza albo prezydenta miasta, z którego wynika, że podmiot, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, poniósł szkodę w nieruchomości, w której prowadzi działalność, o której mowa w ust. 1 pkt 2.

Podstawa prawna:

• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 września 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie obniżonych stawek podatku od towarów i usług (Dz. U. poz. 1381).
• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23 września 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie obniżonych stawek podatku od towarów i usług (Dz. U. poz. 1399).